Omurganın normalde düz olması gereken dikey hizasının bozulması durumudur. Bu bozukluk, genellikle omurganın yana doğru eğrilmesiyle ortaya çıkar ve skolyoz olarak adlandırılır. Omurga eğriliği, doğuştan ya da gelişim sürecinde oluşabilir. Hafif vakalarda ağrı veya belirgin bir belirti yokken, ileri derecelerde hareket kısıtlılığı, ağrı ve postür bozuklukları görülür. Tedavi, eğriliğin şiddetine göre değişir.
Omurga Eğriliği Belirtileri Nelerdir?
Omuzların, kalçaların veya belin bir tarafı diğerinden daha yüksek olabilir. Bir omuz diğerine göre daha önde veya yukarıda olabilir. Yürürken veya ayakta dururken vücudun bir tarafında belirgin bir dengesizlik hissi olabilir. Omurga eğriliği ilerledikçe sırt ve bel bölgelerinde ağrı oluşabilir. Bu ağrı, özellikle omurga kaslarında gerginlikten kaynaklanabilir.
Omurganın dengeli durmasını zorlaştırabilir. Bu da kasların daha fazla çalışmasına neden olur ve bu nedenle kişi daha çabuk yorulabilir. Göğüs kafesini etkileyebileceği için, bazı ileri vakalarda nefes darlığı görülebilir. Eğrilik bazen çıplak gözle görülebilir, özellikle öne eğildiğinde sırtın bir tarafında kaburgaların daha yüksek olduğu fark edilebilir. Erken teşhis ve tedavi, omurga eğriliği durumunun ilerlemesini önleyebilir. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde bir uzmana danışmak önemlidir.
Omurga Eğriliği Neden Olur?
İdiopatik skolyoz, en yaygın skolyoz türüdür ve nedeni tam olarak bilinmemektedir. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Genetik faktörlerin etkili olabileceği düşünülmektedir. Doğumsal skolyoz, doğuştan gelen omurga gelişim bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar. Omurların tam oluşmaması ya da yanlış kaynaşması bu duruma neden olabilir. Nöromüsküler skolyoz durumunda, sinir ve kas hastalıkları nedeniyle omurganın anormal gelişimi söz konusudur.
Serebral palsi, kas distrofisi gibi durumlar omurga eğriliği yaşanmasına yol açabilir. Yaralanmalar ya da omurga travmaları neden olabilir. Özellikle omurgada kırıklar, burkulmalar ve zedelenmeler sebep olabilir. Bu nedenler skolyozun gelişmesine yol açabilir. Tedavi genellikle skolyozun nedenine ve şiddetine bağlı olarak planlanır.
Omurga Eğriliği Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif vakalarda, büyüme çağındaki çocuklarda, doktorlar eğriliğin ilerleyip ilerlemediğini gözlemler. Bunun için düzenli takip önerir. Röntgen ile periyodik kontroller yapılır. Skolyoz ve kifoz gibi eğriliğin hafif olduğu vakalarda, fizik tedavi yöntemleriyle eğriliği kontrol altına almak mümkündür. Pilates ve yoga gibi aktiviteler omurga esnekliği ve postür iyileştirilmesine yardımcı olur. Orta düzeyde omurga eğriliği vakalarında, özellikle büyüme çağındaki çocuklarda ve gençlerde korse kullanımı önerilir.
Korse, eğriliğin daha fazla ilerlemesini önleyebilir ve büyüme sürecinde omurganın düzgün hizalanmasını sağlar. Şiddetli ağrı varsa, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler kullanılabilir. Ancak ilaçlar eğriliğin kendisini tedavi etmekten ziyade, semptomları hafifletmek için kullanılır. Eğriliğin şiddetli olduğu ve diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahale gerekir. Spinal füzyon ameliyatı gibi yöntemlerle eğrilik düzeltilir ve omurga sabitlenir. Bu ameliyatlar genellikle ciddi skolyoz veya kifoz vakalarında tercih edilir. Akupunktur, osteopati gibi alternatif yöntemler bazı hastalar tarafından tercih edilir. Ancak bunların tıbbi etkinliği her zaman kanıtlanmamıştır. Bu tür tedavilerin doktor kontrolünde yapılması önerilir. Tedavi seçenekleri, hastanın yaşı, omurga eğriliği derecesi ve kişisel ihtiyaçlarına göre belirlenir. Erken tanı ve müdahale, eğriliğin ilerlemesini önlemek açısından kritik öneme sahiptir.