Omuz ekleminde ciddi kireçlenme, aşınma, kırık ya da ciddi yaralanmalar nedeniyle eklemin işlevini kaybetmesi sonucu uygulanan işlemdir. Omuz protezi, omuz eklemini tekrar işlevsel hale getirmek ve hastanın ağrılarını azaltmak amacıyla gerçekleştirilir. Protez, metal ve plastik bileşenlerden oluşan yapay bir eklemdir. Hasar görmüş kemik ve kıkırdağın yerine geçerek hareket kabiliyetini artırır.
Omuz Protezi Kimlere Uygulanır?
Omuz ekleminde aşırı kireçlenme, eklem hareketlerinin kısıtlanmasına ve şiddetli ağrılara neden olabilir. Bağışıklık sisteminin eklem dokularına saldırması sonucu omuz ekleminde tahribat oluşabilir.
Omuz eklemini oluşturan kemiklerin ciddi şekilde kırılması protez ihtiyacını doğurabilir. Rotator manşet yırtıkları sonucu omuz eklemi ciddi şekilde işlevini yitirebilir. Omuz bölgesinde tümör oluşumu veya nadir görülen bazı hastalıklar eklem hasarına yol açabilir.
Omuz Protezi Türleri
Omuz protezi, hastanın ihtiyacına göre farklı tiplerde olabilir. Anatomik omuz protezi, omuz eklem yapısını koruyarak, doğal ekleme en yakın şekilde hareket imkanı sunar. Ters omuz protezi, omuz eklemindeki kas yırtıklarının ciddi olduğu durumlarda tercih edilir. Bu protezde eklemin işlevini omuz kasları yerine diğer kas grupları üstlenir. Parsiyel omuz protezi, sadece omuz ekleminin bir kısmının değiştirildiği protez türüdür.
Omuz Protezi Ameliyatı Süreci
Ameliyattan önce hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Kan testleri, röntgen ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi tetkikler yapılır. Hastanın enfeksiyon riski değerlendirilir ve gerekli ilaç düzenlemeleri yapılır. Omuz protezi ameliyatı genellikle genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık 1-2 saat sürer. Cerrah, omuz eklemine ulaşmak için uygun bir kesi açar, hasarlı kemik ve kıkırdak dokuları çıkarır ve yerine protezi yerleştirir.
Protezin uygun şekilde sabitlenmesi sağlandıktan sonra kesiler kapatılır. Hastalar genellikle ameliyat sonrası birkaç gün hastanede kalırlar. İlk birkaç hafta boyunca kol askısıyla destek sağlanır. Ameliyat sonrası ağrı yönetimi için ilaçlar reçete edilir ve enfeksiyon riskine karşı önlemler alınır.
Omuz Protezi Sonrası İyileşme Süreci
İlk 6 hafta, hasta kolunu fazla zorlamamalı, hafif hareketlerle eklemi çalıştırmalıdır. Doktorun önerdiği fizik tedavi programına başlanır. 3. ay, günlük aktiviteler daha rahat yapılabilir hale gelir. Kolları yukarı kaldırma gibi hareketler kademeli olarak artırılır. 6. ay ve sonrası, hastanın omuz hareketleri büyük ölçüde normale döner ve ağrılar önemli ölçüde azalır.
Omuz Protezi Avantajları
Omuz protezi ameliyatının hastalara sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:
Şiddetli eklem ağrıları büyük ölçüde ortadan kalkar.
Günlük yaşam aktivitelerinde daha rahat hareket etme imkanı sağlar.
Hasta, ameliyat sonrası günlük yaşamında daha bağımsız hale gelir.
Omuz Protezi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ani hareketlerden kaçınılmalı ve ağır yük kaldırılmamalıdır. Doktorun önerdiği fizik tedavi programına uyulmalıdır. Omuz protezi enfeksiyon riski taşıyabilir, bu nedenle hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Düzenli olarak doktor kontrolüne gidilmelidir.
Sonuç
Omuz protezi, omuz ekleminde ciddi hasar oluştuğunda başvurulan etkili bir tedavi yöntemidir. Hastaların ağrılarını azaltarak yaşam kalitelerini artıran bu operasyon, uygun bir rehabilitasyon programı ile başarılı sonuçlar verir. Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gereken noktalara uyulduğunda, hasta uzun yıllar protezden maksimum verim alır.
