Kalça eklemi kırığı, genellikle yaşlı bireylerde görülen ve düşme veya travma sonucu meydana gelen bir kemik yaralanmasıdır. Kalça eklemi, uyluk kemiği (femur) ve leğen kemiği (pelvis) arasında yer alır. Kırık, femur boynunda, trokanterik bölgede veya subtrokanterik bölgede olabilir. Bu tür kırıklar, ağrı, hareket kısıtlılığı ve yürüme zorluğu gibi belirtilerle kendini gösterir ve cerrahi müdahale gerektirebilir. Erken tedavi, iyileşme sürecini hızlandırır ve komplikasyon riskini azaltır.
Kalça Eklemi Kırığı Belirtileri Nelerdir?
Kalça bölgesinde yoğun bir ağrı hissedilir. Bu ağrı genellikle hareket etmeye çalışıldığında artar. Kırık olan bacak hareket ettirilemez veya sınırlı bir şekilde hareket ettirilebilir. Kalça bölgesinde şişlik ve morarma görülebilir. Kırık olan bacak diğerine göre daha kısa görünebilir. Kalça eklemi kırığı nedeniyle ayakta durmak ve yürümek mümkün olmayabilir.
Bacakta anormal bir pozisyon veya şekil bozukluğu fark edilebilir. Kalça eklemi üzerine basıldığında veya dokunulduğunda hassasiyet ve ağrı hissedilir. Bu belirtilerden biri veya birkaçı gözlemlendiğinde, derhal tıbbi yardım alınması önemlidir. Kalça eklemi kırığı, ciddi komplikasyonlara yol açabileceği için acil tedavi gerektirir.
Kalça Eklemi Kırığı Neden Olur?
Yaşlılarda kemik yoğunluğu azaldığı için düşme sonrası risk artar. Merdivenden düşmek veya yüksekten düşmek, neden olabilir. Şiddetli trafik kazaları, yol açabilir. Osteoporoz, kemiklerin zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine neden olur, bu da riski artırır. Ailede osteoporoz veya kalça eklemi kırığı öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir. Düzenli egzersiz yapmayan kişilerde kas güçsüzlüğü ve dengesizlikler, düşme ve kırık riskini artırır. Yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı, kemik sağlığını olumsuz etkiler. Romatoid artrit gibi kronik hastalıklar, kemik sağlığını zayıflatabilir.
Uzun süreli steroid kullanımı kemik yoğunluğunu azaltabilir. Sigara ve aşırı alkol tüketimi kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Menopoz sonrası kadınlarda östrojen seviyesinin düşmesi, kemik yoğunluğunu azaltabilir. Görme bozuklukları, düşme riskini artırarak kırıklara yol açabilir. Kalça eklemi kırığı önlenmesi için düzenli egzersiz yapmak gerekir. Dengeli beslenmek, yeterli kalsiyum ve D vitamini almak önemlidir. Düşmeleri önlemek için evde güvenlik önlemleri almak gerekir. Ayrıca, düzenli sağlık kontrolleri ve kemik yoğunluğu ölçümleri ile kemik sağlığı takip edilmelidir.
Kalça Eklemi Kırığı Tedavi Yöntemleri
Total kalça protezi, kalça ekleminin tamamının protezle değiştirilmesidir. Genellikle ileri yaşta ve ciddi kırıklarda tercih edilir. Parsiyel kalça protezi, sadece kalça ekleminin bir kısmının protezle değiştirilmesi işlemidir. Genellikle femur başı kırıklarında uygulanır. İnternal fiksasyon, kırığın metal plakalar, vidalar veya çiviler ile sabitlenmesidir. Genç ve aktif hastalarda yaygın olarak kullanılır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon, cerrahi sonrası kas gücünü yeniden kazandırmak için yapılan egzersizdir. Cerrahi sonrası hastaların mümkün olan en kısa sürede ayağa kalkması ve yürümesi teşvik edilir. Bu, kas gücünün korunması ve iyileşmenin hızlanması için önemlidir. Kalça eklemi kırığı sonrası oluşan ağrının kontrol altına alınması için ağrı kesici ilaçlar kullanılır. Osteoporoz gibi kemik zayıflığına neden olan durumların tedavisi için kemik yoğunluğunu artırıcı ilaçlar verilebilir.
Walker, koltuk değneği gibi yürüme yardımcıları kullanılarak hastanın hareket etmesi sağlanır. Hastanın güvenli bir şekilde evde yaşamını sürdürebilmesi için gerekli düzenlemeler yapılır. Aile üyelerine bakım konusunda eğitim verilir. Yaşlı bireylerde düşme riskini azaltmak için evde ve çevrede alınacak önlemler önemlidir. Osteoporoz gibi kemik hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi için düzenli doktor kontrolleri yapılmalıdır. Kalça eklemi kırığı tedavisinde en uygun yöntemin belirlenmesi için bir ortopedi uzmanına danışmak gereklidir. Kişinin yaşam tarzı, beklentileri ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı oluşturulur.
