Diz ekleminde bulunan menisküs adı verilen yarım ay şeklindeki kıkırdak yapıların cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Ayrıca düzeltilmesini de içerir. Bu duruma menisküs ameliyatı denir.
Menisküs Ameliyatı Hangi Durumlarda Uygulanır?
Menisküs ameliyatı aşağıdaki durumlarda uygulanabilir:
Diz ekleminin dönme hareketi esnasında dokuda yırtık meydana gelebilir. Bu yırtıklar bazen küçük ve düzensiz olabilirken, bazen de daha büyük ve ciddi yırtıklar ortaya çıkabilir. Yırtıkların tipine, boyutuna ve konumuna bağlı olarak ameliyat gerekebilir. Yırtılan parçalar bazen eklem içinde sıkışarak dizin hareketini kısıtlayabilir. Bu durum dizde kilitlenme hissine neden olur ve ameliyat gerekebilir. Yırtık nedeniyle oluşan kronik ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı, cerrahi müdahale gerektirebilir.
Genç ve aktif bireylerde, yırtık nedeniyle yaşanan semptomlar fiziksel aktiviteleri kısıtlıyorsa, ameliyat düşünülür. Konservatif tedavi yöntemleri (ilaçlar, fizik tedavi vb.) menisküs yırtığına bağlı semptomları düzeltemediğinde ve semptomlar giderek kötüleşiyorsa, ameliyat seçeneği değerlendirilir. Menisküs ameliyatı tipik olarak artroskopik olarak gerçekleştirilir. Bu yöntemde küçük kesilerle eklem içine bir kamera (artroskop) yerleştirilir.
Gerektiğinde menisküs dokusu tamir edilir veya yırtık kısmı çıkarılır. Ancak her menisküs yırtığı ameliyat gerektirmez. Bazı durumlarda konservatif tedaviler yeterli olabilir. Tedavi seçimi, yırtığın tipine, büyüklüğüne, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Ameliyat gerekip gerekmediğine doktor karar verecektir. Ayrıca nasıl bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğine de doktorunuz karar verir.
Menisküs Ameliyatı Aşamaları Nelerdir?
Öncelikle doktor, hastanın diz ağrısı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi şikayetlerini değerlendirir. Fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak menisküs yırtığı teşhis edilir ve yırtığın tipi, boyutu ve yeri belirlenir. Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir.Hastanın tıbbi geçmişi, alerjileri, ilaç kullanımı gibi bilgiler alınır. Ameliyat öncesinde hastaya süreç ve beklentileri hakkında bilgi verilir. Ameliyat genellikle genel anestezi veya lokal anestezi altında yapılabilir.
Hastanın tercihi ve doktorun önerisi doğrultusunda uygun anestezi yöntemi seçilir. Ameliyat sırasında doktor, diz kapağına küçük kesiler yapar. Bu kesilerden bir arthroskop (ince bir tüp içinde kamera) ve cerrahi aletler diz içine sokulur. Arthroskop sayesinde içeriye bakılır ve yırtık görüntülenir. Yırtığın tipine ve yerine bağlı olarak tamir veya çıkartma işlemine karar verir. Küçük yırtıklarda, menisküs tamir edilebilirken, büyük veya zarar görmüş yırtıklarda hasarlı kısımlar çıkartılabilir.
Tamir yapıldıysa, yırtığın kenarları dikişlerle bir araya getirilir. Ardından, ameliyat bölgesi yavaşça kapatılır ve pansuman yapılır. Menisküs ameliyatı sonrası hasta bir süre dinlenmeli ve doktorunun önerdiği tedavi planına uymalıdır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı hastanın diz gücünü ve esnekliğini geri kazanmasına yardımcı olur. Ameliyat sonrası süreç hastanın genel sağlık durumuna, ameliyatın türüne ve yırtığın ciddiyetine göre değişebilir. Doktorun önerilerini dikkatlice takip etmek ve iyileşme sürecine odaklanmak önemlidir.
Menisküs Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Ameliyat sonrası ilk günlerde genellikle hastanede kalmanız gerekmeyebilir. Ameliyat sonrası ağrı ve şişlik olabilir. Doktorunuzun verdiği ağrı kesicileri düzenli kullanmak önemlidir. Aynı zamanda bacağınızı yukarıda tutarak dinlenmeniz, şişliğin azalmasına yardımcı olabilir. Birkaç gün içinde fizik tedaviye başlanabilir. Fizyoterapistiniz, bacağınızın gücünü ve hareket açıklığını artırmak için size özel egzersizler ve hareketler önerebilir. Bu dönemde bacağınızı tam olarak düzeltmek ve bükülmesini sağlamak önemlidir.
İlk birkaç hafta boyunca, bacağınıza fazla yük vermekten kaçınmalısınız. Doktorunuzun ve fizyoterapistinizin önerdiği şekilde yürümelisiniz. Merdiven çıkmalı ve oturma pozisyonlarını kontrol ederek hareket etmelisiniz. Bu dönemde koltuk değnekleri veya bir yürüteç kullanmak da gerekebilir. İlerleyen haftalarda, bacağınızdaki güç ve hareket kabiliyeti artmaya başlar. Doktor, menisküs ameliyatı sonrası iyileşme sürecinize göre fizik tedavi planları sunacaktır. Bu dönemde düzenli olarak egzersizleri yapmak, kaslarınızın güçlenmesine ve hareket aralığınızın genişlemesine yardımcı olur.
İyileşme süreci kişisel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle hafif fiziksel aktivitelere geri dönmek birkaç hafta sürebilir. Daha yoğun sporlara dönüş ise doktorunuzun onayına bağlıdır. Tam iyileşme süresi kişiden kişiye değişebilir. Birkaç ay boyunca iyileşme devam edebilir. Doktorunuz, tam iyileşme sağlandığında hangi tür aktivitelere dönebileceğinizi size söyleyecektir. Menisküs ameliyatı sonrası iyileşme süreci, doktorunuzun önerilerine uymak gerekir. Fizik tedaviye düzenli gitmek, egzersiz yapmak ve vücudunuzun ihtiyaçlarına göre dinlenmek önemli. Bu süreç boyunca doktorunuzla iletişim halinde olmanız önemlidir.
