Omuz eklemindeki kıkırdağın aşınması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Gençlerde omuz artrozu aşırı kullanıma, yaralanmalara veya genetik faktörlere bağlı olarak gelişir. Kıkırdağın hasar görmesi eklemde ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığına yol açar. Tedavi seçenekleri arasında fizik tedavi, ilaçlar ve ileri vakalarda cerrahi müdahale bulunur. Gençlerde nadir görülse de sporcularda veya ağır iş yapanlarda rastlanabilir.
Gençlerde Omuz Artrozu Belirtileri Nelerdir?
Omuz ekleminde sürekli veya aralıklı ağrı, özellikle hareket sırasında artar. Dinlenme sırasında da ağrı olabilir. Omuz ekleminin hareket kabiliyetinde azalma görülebilir. Kolu tam kaldırma veya döndürme gibi hareketlerde zorluk yaşanabilir. Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsizlikten sonra omuzda sertlik hissi oluşabilir. Omuz hareketi sırasında tıkırtı veya çıtırdama sesleri duyulabilir (krepitasyon).
Eklemin çevresinde şişlik veya hassasiyet olabilir. Omuzda kas zayıflığı, nesneleri kaldırırken veya taşıma sırasında zorlanma görülebilir. Bazı genç hastalar, omuz artrozu nedeniyle özellikle geceleri ağrı hisseder. Bu da uyku düzenini bozabilir. Gençlerde omuz artrozu belirtileri ortaya çıktığında ek bir sağlık durumu tetikleyici olabilir. Tedavi için erken dönemde bir uzmana başvurmak önemlidir.
Gençlerde Omuz Artrozu Neden Olur?
Omuz eklemine alınan darbe, çıkık, kırık gibi travmatik olaylar kıkırdağın zedelenmesine yol açar. Gençlerde omuz artrozu gelişmesine neden olabilir. Yüzme gibi spor dallarında omuzun tekrarlayan hareketlere maruz kalması eklemi yıpratır. Bu durumun yaşanmasına sebep olabilir. Özellikle kas ve tendonların zorlanması, eklem dengesizliği yaratabilir. Ailede erken yaşta eklem sorunları yaşayan bireylerin olması, gençlerde de riski artırır. Omuz ekleminde doğuştan veya gelişimsel olarak kıkırdak yapısında bozukluklar varsa, artroz daha erken yaşlarda görülür.
Romatoid artrit, eklem enfeksiyonu gibi iltihabi durumlar, eklem yapısına zarar verir. Erken artroza neden olabilir. Vücut ağırlığının eklem üzerine binen yükü artırması, omuz eklemi gibi destek yapılarına da fazla yük bindirerek riski artırabilir. Rotator manşet yırtığı, omuz instabilitesi veya kıkırdak altındaki kemik dokuda hasar omuz eklemine zarar verir. Gençlerde omuz artrozu yaşanmasına zemin hazırlayabilir. Bu nedenler bir araya geldiğinde genç yaşta omuz eklemi zarar görebilir ve kıkırdak aşınması başlayabilir.
Gençlerde Omuz Artrozu Nasıl Tedavi Edilir?
Gençlerde omuz artrozu yaşandığında omuz eklemine fazla yük bindiren aktivitelerden kaçınılması önerilir. Eklem hareketliliğini korumak ve güçlendirmek için egzersizler yapılabilir. Bu, kasları güçlendirmeye ve eklem üzerindeki stresi azaltmaya yardımcı olur. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) ağrıyı ve iltihabı azaltmak için kullanılabilir. İltihap ve ağrı durumunda ekleme kortikosteroid enjeksiyonları uygulanabilir. Bu tedavi geçici rahatlama sağlar. Vücutta iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla kişinin kendi kanından elde edilen büyüme faktörleri omuza enjekte edilebilir.
Omuz ekleminde hasar gören dokuların temizlenmesi amacıyla artroskopi uygulanır. Bu yöntem genç hastalarda sık tercih edilir. İleri seviyede olan durumlarda, omuz protezi ameliyatı gündeme gelir. Ancak bu tür cerrahiler gençlerde nadir olarak tercih edilir. Çünkü protez ömrü sınırlıdır ve genç yaşta yapılan cerrahiler gelecekte tekrarlanan ameliyatları gerektirebilir. Hafif dirençli egzersiz ve su içinde yapılan sporlar eklemi zorlamadan hareket kabiliyetini artırır. Anti-inflamatuar özellikleri olan yiyecekler eklem sağlığını destekleyebilir. Fazla kilonun eklemler üzerindeki yükünü azaltmak, semptomların kontrolünde yardımcı olur. Tedavi planı, hastanın yaşına, semptomlarına ve aktivite seviyesine göre kişiselleştirilir. Gençlerde omuz artrozu tedavi sürecinde bir ortopedi uzmanına danışmak önemlidir.
