Eklemlerdeki kıkırdağın aşınması ve zamanla bozulması sonucu oluşan bir hastalıktır. Kıkırdak dokusu inceldiğinde, eklem hareketleri ağrılı hale gelir. Eklem kireçlenmesi, eklemde sertlik, ağrı ve şişlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle yaşlanmayla ilişkilidir. Ancak aşırı yüklenme ve yaralanmalar da tetikleyebilir. Tedavi edilmezse, eklemde deformasyonlar ve hareket kısıtlılıkları gelişebilir.
Eklem Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?
En yaygın görülen belirti ağrıdır. Ağrı genellikle, hareket sırasında veya sonrasında artar. İlerlemiş vakalarda dinlenme anında bile hissedilebilir. Sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemlerde sertlik oluşabilir. Sertlik genellikle kısa sürede geçse de rahatsızlık hissine neden olur. Eklem hareket açıklığında azalma görülür. Günlük aktivitelerde, örneğin yürüyüş veya merdiven çıkma gibi hareketlerde zorluk yaşanabilir. Eklem çevresinde hafif şişlik oluşabilir. Ekleme dokunulduğunda hassasiyet ve ağrı hissedilebilir.
Eklem hareket ettirildiğinde çıtırtı veya tıkırtı sesleri duyulabilir. Bu durum kıkırdak aşınmasına bağlıdır. Hastalık ilerledikçe eklemlerde deformasyon meydana gelebilir. Bu durum genellikle diz, parmaklar veya kalça ekleminde belirginleşir. Özellikle ileri evrelerde eklem iltihabına bağlı olarak yorgunluk hissi ortaya çıkabilir. Eklem kireçlenmesi belirtileri fark edildiğinde ortopedi uzmanına başvurmalısınız. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Eklem Kireçlenmesi Neden Olur?
Yaş ilerledikçe, eklemlerdeki kıkırdak dokusu doğal olarak aşındır ve bu, eklem kireçlenmesi yaşanmasının en yaygın nedenidir. Özellikle 50 yaşın üzerindeki bireylerde yaygın görülür. Ailede bu durumun öyküsü olan kişilerde, bu hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Genetik faktörler, eklem kıkırdağının yapısını etkileyebilir. Fazla kilo, eklemler üzerinde ekstra baskı yaratır. Özellikle diz, kalça ve ayak bileği eklemleri, fazla kiloya bağlı olarak daha fazla aşınma ve kireçlenme riski taşır. Geçmişte yaşanan eklem yaralanmaları veya kırıklar, kireçlenmeye zemin hazırlayabilir. Bu tür travmalar, kıkırdak dokusunun hasar görmesine ve zamanla aşınmasına neden olabilir.
Özellikle sporcularda ve ağır işlerde çalışanlarda, eklemler uzun süre yoğun bir şekilde kullanıldığında, eklem kıkırdağı zamanla yıpranır. Bu da kireçlenmeye yol açar. Romatoid artrit veya gut gibi iltihaplı eklem hastalıkları, eklemdeki kıkırdak dokusunun aşındırılmasına yol açabilir. Bu durumu tetikleyebilir. Kadınlarda menopoz sonrası hormon seviyesindeki değişiklik, eklem sağlığını olumsuz etkiler. Riski artırabilir. Eklem kireçlenmesi tedavi edilemese de, belirtileri yönetilebilir. Yaşam kalitesi iyileştirilebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, eklem kireçlenmesinin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Eklem Kireçlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavide ağrıyı yönetmek için çeşitli ilaçlar kullanılır. Nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca, eklemdeki iltihaplanmayı azaltan steroid enjeksiyonları da kullanılabilir. Fiziksel terapi, eklem kireçlenmesi tedavisinde önemli bir rol oynar. Kasları güçlendirmek ve eklem hareketliliğini artırmak için özel egzersizler yapılır. Terapist, hastanın eklem üzerinde aşırı yüklenmeyi önleyecek şekilde doğru hareket biçimlerini öğretir. Bu durumu yaşayan bireyler için özel dizlik, dirseklik gibi destek cihazları önerilir. Bu cihazlar, eklem üzerindeki baskıyı azaltmaya olanak sağlar. Glukozamin ve kondroitin sülfat gibi besin takviyeleri, eklem kıkırdağının sağlığını destekleyebilir.
Bu takviyeler, kıkırdak onarımına yardımcı olabilir, ancak etkileri kişiden kişiye değişebilir. Şiddetli vakalarda, cerrahi tedavi seçenekleri de gündeme gelebilir. Bunlar arasında eklem içindeki hasarlı kısımların temizlenmesi, eklem yüzeylerinin düzeltilmesi yer alır. Özellikle diz, kalça ve omuz eklemlerinde protez ameliyatları yaygın olarak yapılmaktadır. Tedavinin bir parçası olarak, hastaların yaşam tarzlarını değiştirmeleri gerekebilir. Kilo kontrolü, düzenli egzersiz ve eklem üzerinde aşırı yükten kaçınma gibi önlemler alınmalıdır. Ayrıca, aşırı stresli aktivitelerden kaçınılması önemlidir. Bazı hastalar, geleneksel tıbbi tedavinin yanı sıra alternatif tedavi yöntemini de tercih eder. Akupunktur, masaj terapisi gibi yöntemler, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur. Eklem kireçlenmesi tedavisi, hastanın yaşına, yaşam kalitesine ve hastalığın evresine bağlı olarak kişiselleştirilir. Tedaviye erken başlanması, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomları hafifletebilir.
