Tıbbi terimle diz osteoartriti olarak da bilinen bir durumdur. Osteoartrit, eklem kıkırdağının yıpranması ve zamanla aşınması sonucu ortaya çıkan bir dejeneratif eklem hastalığıdır. Diz kapağında kireçlenme, diz ekleminin en yaygın görülen osteoartrit türlerinden biridir. Genellikle yaşlılıkla birlikte artan bir durumdur. Ancak, bazı durumlarda genç yaşlarda da gelişebilir.
Diz Kapağında Kireçlenme Neden Olur?
Diz kapağında kireçlenme, diz eklemindeki kıkırdak dokusunun zamanla aşınması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Kireçlenme, eklem kıkırdağının yıpranmasıyla karakterize edilen bir dejeneratif eklem hastalığıdır.
Yaşlanma, kireçlenmenin en yaygın nedenidir. Yaş ilerledikçe, eklem kıkırdağı doğal olarak aşınır ve hasar görür. Bu, eklem kıkırdağının esnekliğini ve dayanıklılığını azaltır, bu da kireçlenmeye zemin hazırlar.
Diz ekleminin aşırı kullanımı, eklem kıkırdağının hasar görmesine ve kireçlenme gelişimine katkıda bulunabilir. Özellikle dizde aşırı spor yapmak, ağır kaldırmak, eklem kıkırdağının zarar görmesine neden olabilir.
Ailesel yatkınlık, kireçlenme riskini artırabilir. Ailesel öyküsü olan bireylerde, genetik faktörlerin kireçlenme gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.^Fazla kilo taşımak, diz eklemlerine ekstra stres uygulayarak kireçlenme riskini artırır. Obezite, eklem kıkırdağının daha hızlı aşınmasına ve kireçlenmenin daha erken yaşlarda gelişmesine katkıda bulunabilir.
Diz ekleminin yapısında meydana gelen bozukluklar, kireçlenme gelişimini tetikler. İnflamatuar eklem hastalıkları, aşırı derecede eklem hasarıyla sonuçlanabilir. Bu da kireçlenme riskini artırabilir.
Diz kapağı kireçlenmesi, faktörlerin bir kombinasyonuyla ilişkilidir. Genellikle zamanla gelişir. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomlar yönetilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Diz Kapağında Kireçlenme Belirtileri Nelerdir?
Diz kapağında kireçlenme, diz eklemi üzerindeki kıkırdak dokusunun aşınması sonucu ortaya çıkan durumdur. Bu durum, zamanla kötüleşen ve günlük aktivitelerde zorlanmaya neden olan belirtilerle kendini gösterir.
- Diz kapağında görülen kireçlenme, en yaygın belirtilerden biridir. Ağrı genellikle dizin iç kısmında, diz kapağının altında veya etrafında hissedilir. Ağrı, özellikle aktivite sırasında veya uzun süre oturup kalkma sonrasında artabilir.
- Diz etrafında hafif veya orta derecede şişlikle ilişkilendirilebilir. Bu şişlik, eklemdeki inflamasyon ve sıvı birikimi nedeniyle oluşabilir.
- Kireçlenme, dizin hareketliliğini kısıtlayabilir. Dizinde kireçlenme olan birey, dizlerini bükme veya düzleştirme gibi hareketlerde bile zorluk çeker.
- Kireçlenme, eklemin hareket ettirilmesi sırasında hissedilen sertlik hissiyle karakterize olabilir. Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra bu sertlik hissedilir.
- Kireçlenme olan kişiler, dizlerini bükme veya düzleştirme sırasında kırıntı hissi veya çıtırdama sesleri duyabilirler. Bu sesler, eklemdeki kıkırdak dokusunun aşınması nedeniyle ortaya çıkar.
- Kireçlenme ilerledikçe, dizin stabilitesi azalabilir. Bu durum, dizin kayma hissi veya güvenlik duygusunun azalmasıyla kendini gösterebilir.
- İleri düzeyde kireçlenme, diz ekleminde deformitelerin oluşmasına neden olabilir. Özellikle dizin dışa doğru veya içe doğru bükülmesi gibi deformiteler gözlenebilir.
Diz kapağında kireçlenme belirtileri, kişiden kişiye değişebilir. Semptomların şiddeti duruma bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu belirtiler, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve günlük aktiviteleri sınırlayabilir.
Diz Kapağında Kireçlenme Ameliyatı
Diz kapağında kireçlenme, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen bir durumdur. İlerleyici semptomlar genellikle zamanla artar. Konservatif tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda, cerrahi düşünülür.
Diz kapağı protezi cerrahisi, hasar görmüş olan diz ekleminin yapay protezle değiştirilmesini içerir. Bu cerrahi işlemde, hasarlı eklem kıkırdağı ve kemikler çıkarılır. Metal, plastik veya seramikten yapılmış bir protez yerleştirilir. Bu protezler, dizin doğal hareketini yeniden sağlayarak ağrıyı azaltır ve hareket kabiliyetini geri kazandırır.
Eğer kireçlenme sadece diz kapağının bir kısmını etkilemişse, sadece hasarlı kısmın değiştirilmesi gerekebilir. Bu durumda, kısmi diz kapağı protezi cerrahisi yapılır. Bu işlemde, yalnızca hasarlı kısımlar çıkarılır ve protez yerleştirilirken, dizin sağlam kısımları korunur.
Diz kapağı protezi cerrahisi genel anestezi altında uzman bir cerrahi ekibi tarafından yapılır. Ameliyat sırasında, cerrah uygun bir kesi yapar ve hasarlı kıkırdak ve kemik dokusunu çıkarır. Daha sonra, yapay protez uygun şekilde yerleştirilir ve sabitlenir. Ameliyat sonrası, cerrahi alan dikişlerle kapatılır ve hasta iyileşme sürecine alınır.
Diz kapağı protezi cerrahisi sonrası iyileşme süreci, hastanın yaşına, sağlık durumuna ve tekniklere bağlı olarak değişir. Hastalar genellikle ameliyat sonrası birkaç gün hastanede kalır. Daha sonra evde rehabilitasyon programına devam ederler.
Fizik tedavi ve egzersizler, kas gücünü geri kazanmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemlidir. Tam iyileşme süreci birkaç hafta veya aylar sürebilir. Bu süre boyunca hasta doktorunun talimatlarına dikkatle uymalıdır.
Diz kapağında kireçlenme için ameliyat, ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini geri kazandırmak için etkilidir. Ancak, her cerrahi işlemde olduğu gibi, potansiyel riskleri ve komplikasyonları da içerir. Bu nedenle, ameliyat öncesi hasta ve cerrah arasında detaylı bir görüşme yapılmalıdır. Olası sonuçlar hakkında hasta bilgilendirilmelidir.
