Dirsek ekleminde kemiklerin yerinden kayması durumudur. Genellikle düşme ya da doğrudan darbe sonucu meydana gelir. Bu durumda dirsek çevresindeki bağlar ve dokular zarar görebilir. Dirsek çıkığı oluştuğunda ağrı, şişlik, morarma ve hareket kısıtlılığı yaşanır. Tedavi edilmezse sinir ve damarlar zarar görebilir. Çıkık yerine oturtulmalı, ardından rehabilitasyon gerekebilir.
Dirsek Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Dirsek bölgesinde yoğun bir ağrı hissedilir. Dirsek çevresinde belirgin bir şişlik olabilir. Dirseğin normal görünümünde bir deformasyon veya anormal bir pozisyon fark edilebilir. Dirseğin hareket ettirilmesi zor veya imkansız hale gelir. Yaralanma bölgesinde morarma ve renk değişiklikleri görülebilir.
Dirsek çıkığı sinirlerin sıkışmasına neden olabileceği için parmaklarda veya elde uyuşma ya da karıncalanma hissi olabilir. Kolun dirsekle bağlantılı kaslarında zayıflık veya hareket kısıtlılığı olabilir. Bu belirtiler görüldüğünde, hızlı bir şekilde tıbbi yardım alınması önemlidir, çünkü çıkığın doğru tedavi edilmesi gerekir.
Dirsek Çıkığı Neden Olur?
En yaygın nedeni, düşme sırasında kolun üzerine sert bir şekilde düşülmesidir. Özellikle el açıkken yere düşmek, dirseğin doğal pozisyonundan kaymasına neden olabilir. Temas sporlarında veya aşırı hareket içeren aktivitelerde dirsek çıkığı riski daha yüksektir. Bu tür sporlar sırasında doğrudan darbe alınması veya uygunsuz bir pozisyon alınması sonucu oluşabilir. Trafik kazaları veya yüksek enerjili travmalar da yol açabilir.
Bazı çocukların eklemleri daha gevşek olduğu için dirsekleri daha kolay çıkabilir. Küçük yaşlardaki çocuklarda, bir yetişkinin ani bir çekişle çocuğun elinden tutup kaldırması “hemşire dirseği” adı verilen çıkığa neden olur. Nadir durumlarda, dirsek ekleminde doğuştan gelen veya yaşla birlikte gelişen yapısal problemler de riski artırır. Dirsek çıkığı durumunda derhal tıbbi müdahale gerekir. Çünkü uygun tedavi edilmezse eklemde kalıcı hasar oluşabilir.
Dirsek Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, hastanın dirseğinde anormal bir şekil, şişlik, morarma, hassasiyet ve hareket kısıtlılığı olup olmadığını kontrol eder. Dirseğin anatomik hizası bozulmuş olabilir ve normal hareket fonksiyonlarını yapamayabilir. Travma nasıl meydana geldiği, düşme ya da doğrudan darbe gibi detaylar doktor tarafından sorulur. Röntgen, dirseğin kemik yapısını görmek ve kemiklerin yerinden çıkıp çıkmadığını belirlemek için kullanılır.
Aynı zamanda olası bir kırık var mı diye kontrol edilir. Nadiren de olsa, MRI veya bilgisayarlı tomografi taraması istenebilir. Çıkık, sinir veya damar yapılarında baskıya neden olabilir. Bu durumda, doktor duyu kaybı, karıncalanma gibi sinir hasarı belirtilerini kontrol edebilir. Bu yöntemler yardımıyla dirsek çıkığı kolayca teşhis edilebilir ve tedavi süreci başlatılabilir.
Dirsek Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Genellikle uzman bir doktor tarafından elle yerine oturtulur. Bu işlem bazen sedasyon (hafif anestezi) veya ağrı kesici ilaçlarla yapılır. Kemik kırığı olup olmadığını kontrol etmek ve çıkığın tam olarak yerleştirildiğini doğrulamak için röntgen çekilir. Dirsek yerine oturtulduktan sonra sabit kalması için birkaç hafta boyunca atel veya alçı kullanılır. Bu, eklemin düzgün iyileşmesini sağlar. İyileşme sürecinde eklemin hareket aralığını korumak ve kasları güçlendirmek için fizik tedavi gerekebilir.
Aşırı sertlik ve hareket kaybını önlemek amacıyla erken dönemde hafif egzersizlere başlanabilir. İlk günlerde şişliği ve ağrıyı azaltmak için bölgeye soğuk kompres uygulanabilir. Doktorun önerdiği şekilde ağrı kesiciler kullanılabilir. Eğer dirsek çıkığı, kırıkla birlikteyse veya sinir ya da damarlar zarar görmüşse cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durumda kemikler plaklar ve vidalarla sabitlenebilir. Tam iyileşme, çıkığın ciddiyetine göre değişir. Genellikle 6-8 hafta sürer. İyileşme sırasında dirseği aşırı zorlamaktan kaçınmak önemlidir. İyileşme döneminde doktor tavsiyelerine uymak ve egzersizleri düzenli yapmak gerekir. Bu eklemin fonksiyonunu tam olarak geri kazanmak için önemlidir.
