Hasar görmüş veya işlevini kaybetmiş eklemlerin protezle değiştirilmesi işlemidir. Kalça, diz ve omuz gibi büyük eklemlerde yapılabilir. Protez ameliyatı, şiddetli ağrıya ve hareket kısıtlılığına neden olan eklem hastalıklarının tedavisinde etkili bir çözümdür.
Protez Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?
Protez cerrahisi, yaşam kalitesi düşen ve günlük aktivitelerinde zorlanan bireyler için etkili tedavi seçeneğidir. Bu ameliyat, ilaç, fizik tedavi veya enjeksiyon gibi yöntemlerle ağrısı geçmeyen hastalar için uygulanır. En sık diz ve kalça protezi olarak tercih edilse de omuz ve dirsek gibi eklemlere de uygulanabilir.
İleri derecede kireçlenme (osteoartrit) yaşayan kişiler, en uygun adaylardır. Bu hastalık zamanla eklem kıkırdağını yıpratarak şiddetli ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar. Bu durumda eklem yüzeyinin değiştirilmesi, hastanın rahat hareket etmesini sağlar.
Romatoid artrit, eklemlerde iltihaplanmaya neden olan bir başka hastalıktır. Uzun vadede eklem yüzeyinde ciddi deformasyon oluşturabilir. İlaç tedavisi olup şikâyeti geçmeyen hastalarda da yapılabilir.
Kırık sonrası eklem yapısı bozulan bireylerde protez uygulaması tercih edilebilir. Travmaya bağlı eklem kaybı yaşayan hastalarda da etkilidir. Özellikle yaşlı bireylerde, kalça kırığı sonrası uygulanan protezler ağrıyı azaltır. Ayrıca hareket kabiliyetini artırır.
Protez ameliyatı, genellikle 60 yaş üzerindeki bireylerde uygulanır. Ancak duruma göre genç hastalarda da uygulanabilir. Karar süreci, hastanın genel sağlık durumu, ağrı düzeyi ve yaşam kalitesi dikkate alınarak hekim tarafından belirlenmelidir.
Protez Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Protez ameliyatı süresi, uygulandığı ekleme, hastanın sağlık durumuna ve kullanılan yönteme göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak 2 saatte tamamlanmaktadır. Bu süreye ameliyat öncesi hazırlık ve anestezi uygulamaları dahil değildir.
Diz ve kalça protezi gibi büyük eklemler üzerinde yapılan operasyonlar genellikle daha uzun sürebilir. Kalça protezi ameliyatı ortalama 1,5 saat sürer. Diz protezi ameliyatı da benzer bir süre içinde tamamlanır. Omuz ve dirsek gibi daha küçük eklemlerde işlem süresi biraz daha kısa olabilir.
Ameliyat sırasında ilk olarak hasar görmüş eklem yüzeyleri çıkarılır. Ardından yerine hastanın boyuna, kilosuna ve eklem yapısına uygun bir protez yerleştirilir. Cerrah, protezin kemiğe sağlam şekilde oturmasını sağlar. Hareket kabiliyetinin doğru şekilde geri kazanılmasını amaçlar.
Ameliyatın süresi yalnızca cerrahi işlemi kapsamaz. Hasta, ameliyat öncesinde anestezi için hazırlanır. İşlem sonrasındaysa gözlem altında tutulur. Bu nedenle ameliyathanede geçirilen toplam süre 3-4 saate kadar uzayabilir.
Protez ameliyatları, uzman tarafından yapıldığında güvenli ve etkili işlemlerdir. Ameliyat süresi kısa olsa da, iyileşme süreci ve fizik tedavi süreci uzun vadeli başarı için büyük önem taşır.
Kısacası, protez ameliyatı birkaç saat süren bir işlemdir. Ancak etkisi uzun yıllar hastanın yaşam kalitesine doğrudan katkı sağlar.
Protez Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Protez ameliyatı, hasar görmüş veya işlevini kaybetmiş eklemin protezle değiştirilmesi işlemidir. Ameliyatın amacı, ağrıyı azaltmak ve eklem hareketliliğini yeniden kazandırmaktır.
İşlem öncesinde hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Kan tahlilleri, röntgen ve MR gibi görüntüleme yöntemleri ile eklem yapısı incelenir. Uygun aday olduğu belirlenen hastaya genel veya spinal anestezi uygulanır.
Cerrah, ilk olarak cilt üzerinde uygun bir kesi açar ve hasarlı eklem dokusuna ulaşır. Kıkırdak ve kemik yüzeyinde yıpranmış, deforme olmuş bölgeler dikkatlice çıkarılır. Ardından, hastanın boy, kilo ve kemik yapısına uygun şekilde seçilen protez implantı yerleştirilir.
Protezler biyouyumlu malzemelerden üretilir. Bu materyaller vücuda zarar vermez. Ayrıca uzun ömürlüdür. Protez parçaları kemiklere özel yapıştırıcılarla ya da çimentolu/çimentosuz yöntemlerle sabitlenir.
Ameliyat tamamlandıktan sonra kesi bölgesi dikişlerle kapatılır ve pansuman yapılır. Hastaya genellikle aynı gün ya da ertesi gün fizik tedaviye başlanması önerilir. Bu süreç, protezin daha sağlıklı uyum sağlamasına yardımcı olur.
Ameliyat, deneyimli cerrahlar tarafından uygulandığında oldukça güvenli ve başarılı bir yöntemdir. Doğru teknik, uygun hasta seçimi ve düzenli takip ile protezler hastaya uzun yıllar konforlu bir yaşam sunar.
Protez Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?
Protez ameliyatı sonrası süreç, ameliyatın başarısını doğrudan etkileyen kritik bir dönemdir. Bu süreçte hastanın doktor tavsiyelerine uyması, iyileşme sürecinin hızlı ve sağlıklı ilerlemesi açısından büyük önem taşır.
Ameliyatın ardından hasta genellikle 2 ila 5 gün arasında hastanede gözlem altında tutulur. Bu dönemde ağrı kontrolü sağlanır, yara bölgesi takip edilir ve enfeksiyon riski en aza indirilir. İlk günlerde hastaya ayağa kalkması ve kısa mesafeli yürüyüşler yapması önerilir.
Fizik tedavi süreci, ameliyat sonrası dönemin en önemli parçasıdır. Uzman fizyoterapistler eşliğinde yapılan egzersizler sayesinde kas gücü artırılır, eklem hareket açıklığı geri kazandırılır. Erken dönemde başlayan rehabilitasyon, protezin vücuda uyum sağlamasını kolaylaştırır.
Hastaların çoğu 3 ila 6 hafta içinde günlük yaşantılarına geri dönebilir. Ancak tam iyileşme süreci, yapılan protezin türüne ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak 3 ila 6 ay sürebilir. Bu süreçte merdiven inip çıkma, araba kullanma ve uzun yürüyüş gibi aktiviteler kontrollü bir şekilde yapılmalıdır.
Ameliyat sonrası düzenli doktor kontrolleri ihmal edilmemelidir. Röntgen veya muayene ile protezin durumu takip edilir. Ayrıca enfeksiyon, protez gevşemesi gibi komplikasyonlara karşı dikkatli olunmalıdır.
Protez ameliyatı sonrası sürece sabırla uyulduğunda, hastalar ağrısız ve aktif bir yaşama geri dönebilir. Başarılı bir iyileşme, uzun ömürlü ve konforlu bir protez kullanımı sağlar.
