Tıbbi olarak osteoartrit olarak bilinen bir durumdur. Bu durumda, eklemdeki kıkırdak yüzeyler zamanla aşınır ve bozulur. Diz kireçlenmesi belirtileri şunlar olabilir: En yaygın belirtisi ağrıdır. Bu ağrı genellikle dizin iç veya dış kısmında hissedilir. Hareket ettikçe veya belli aktiviteleri yaparken artabilir. Ağrı genellikle hareketi kısıtlayabilir.
Bu durumu yaşayan kişiler genellikle uzun süre oturduktan sonra veya uyandıktan sonra dizlerinde sertlik hissedebilirler. Bu sertlik hareket etmeyi zorlaştırabilir. Eklemdeki kireçlenme nedeniyle, dokunma veya hafif baskı bile hassasiyete neden olabilir. Zaman zaman eklem şişebilir. Bu şişlik, etrafındaki dokularda iltihaplanma veya sıvı birikimi nedeniyle oluşabilir.
Bazı insanlar dizlerini hareket ettirdiklerinde veya büküp açarken kıkırdak yüzeylerin sürtünmesinden kaynaklanan çıtırtı veya tıslama sesleri duyabilirler. Zamanla kireçlenme ilerledikçe, eklem hareket açıklığı kısıtlanabilir. Hareketlerin tam açıya ulaşması zorlaşabilir. Kireçlenme ilerledikçe, etrafındaki kaslar zayıflayabilir. Bu da stabilitesini etkileyebilir.
Diz kireçlenmesi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı kişilerde daha hafif, bazılarında ise daha şiddetli olabilir. Eğer belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora danışmanız önerilir. Uzman bir doktor, fizik muayene ve gerektiğinde röntgen veya diğer görüntüleme testleri ile durumunuzu değerlendirebilir ve uygun tedavi seçenekleri hakkında size bilgi verebilir.
Diz Kireçlenmesi Yaşamaya Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Sebep olan önemli faktörler şunlardır: Yaş ilerledikçe, eklem kıkırdağının yıpranma ve bozulma olasılığı artar. Hastalık, yaşlanma sürecinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Aile geçmişi, kişinin riskini etkileyebilir. Genetik yatkınlık, kıkırdak dokusunun yapısal özelliklerini etkileyebilir ve bu da kireçlenme riskini artırabilir.
Fazla kilolu olmak eklemlere fazladan yük bindirebilir. Bu durum, kıkırdağın daha hızlı aşınmasına neden olabilir. Dizde geçirilen travmatik yaralanmalar, özellikle spor yaralanmaları veya kazalar sonucu oluşan hasarlar, kireçlenme riskini artırabilir. Yaralanma sonucu oluşan kıkırdak hasarı, ilerleyen dönemlerde kireçlenmeye yol açabilir.
Eklemin sürekli aşırı kullanımı veya yanlış hareketler, kıkırdak dokusuna zarar verebilir ve diz kireçlenmesi belirtileri artabilir. Diyabet, insülin direnci ve bazı metabolik bozukluklar gibi durumlar, riski artırabilir. Kadınların erkeklere göre riski daha yüksektir. Bu durumun tam olarak nedeni bilinmese de hormonal faktörlerin etkisi olabileceği düşünülmektedir.
Doğuştan gelen eklem anatomisi, eklemdeki kıkırdak yüzeyine etki edebilir ve riski artırabilir. Çevresel kaslar, eklemin stabilitesini sağlar. Bu kasların zayıflığı veya dengesizliği, eklemin koruyucu mekanizmalarını azaltabilir ve riski artırabilir. Romatoid artrit gibi kronik inflamatuar hastalıklar, riski artırabilir. Gelişiminin karmaşık bir etiyolojisi vardır ve birden fazla faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkar.
Risk faktörlerini yönetmek ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek, riski azaltmada yardımcı olabilir. Eğer diz kireçlenmesi belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir.
Diz Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavide çeşitli yöntemler kullanılabilir, ancak unutulmaması gereken şey, tamamen iyileşmesinin mümkün olmamasıdır. Tedavi amaçları genellikle semptomların hafifletilmesi, fonksiyonel hareketliliğin sürdürülmesi ve yaşam kalitesinin artırılması üzerine odaklanır. Tedavi yöntemleri şunlardır:
Fiziksel Terapi: Dizdeki kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve hareket aralığını korumak için özel egzersizler ve terapi programları kullanılabilir. Kinesiyoloji bandajlar, ağrıyı azaltmaya ve hareketi desteklemeye yardımcı olabilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Fazla kilo taşımanın eklemlere baskı yapabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Düşük etkili egzersizler (örneğin, yüzme veya bisiklet sürme) dizleri zorlamadan kasları güçlendirebilir. Kıkırdak sağlığını destekleyebilecek besin maddelerini içeren bir diyet önemlidir.
Ortopedik Yardımcı Cihazlar: Dizlikler, eklemin stabilitesini artırabilir ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Hareketi desteklemek ve dengesizliği azaltmak için kullanılabilir.
Enjeksiyon Tedavileri: İçine hyaluronik asit gibi bir madde enjekte ederek kıkırdak ve sıvı dengesini desteklemeyi amaçlar. Ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olabilir, ancak uzun süreli kullanım kaçınılmalıdır.
Cerrahi Müdahaleler: Cerrahi seçenekler son çaredir ve ciddi hasar veya fonksiyon kaybı durumunda düşünülmelidir. Protez cerrahisi (diz protezi) en yaygın cerrahi tedavi yöntemidir.
Tedavi planı, diz kireçlenmesi belirtileri, hastanın semptomlarının şiddeti, yaşam tarzı ve sağlık durumu gibi faktörlere göre kişiselleştirilmelidir. Bir sağlık profesyoneli, en uygun tedavi yaklaşımını belirlemekte yardımcı olacaktır.